Harlinger Aardewerk & Tegelfabriek
Vakmanschap in een eeuwenoud ambacht
29 augustus 2017
Friese witjes is een verzamelnaam geworden voor ambachtelijke witte tegels uit Friesland in de traditionele afmetingen van 13 x 13 cm. In sommige gevallen worden de tegels met een hoekdecor ook wel witjes genoemd, het is dus een vrij brede term.
Hieronder vijf redenen waarom onze Friese witjes zo bijzonder zijn.
Wij vormen al onze tegels met de hand, dus ook de witjes. Een tegelwand met onze witjes heeft dus toch een andere uitstraling dan een wand met de machine gevormde tegels. Het op maat snijden wordt ook wel ‘opkappen’ genoemd. De tegelmaker hanteert hierbij nog dezelfde gereedschappen als 400 jaar geleden, namelijk een mes en een houten mal met in de hoeken spijkertjes. De spijkertjes dienen om de mal op zijn plaats te houden. Echte ambachtelijke tegels hebben dus altijd gaatjes in de hoeken. Kijk dit filmpje voor actie beelden.
Het glazuren van onze witjes gaat met de hand. Onder meer door deze handeling ontstaat de kenmerkende genuanceerde kleurschakering. Men zegt ook wel dat er meer leven in een muur met onze witjes zit.
Onze tinglazuur wordt in huis bereid naar receptuur uit de 16e en 17e eeuw. In samenwerking met de keramist Hubert de Haas werd er in het Hannemahuis studie gedaan naar het historisch archiefmateriaal om de historische receptuur te reconstrueren.
Binnen de Oud Hollandse blauw grijze kleursfeer maken wij onderscheid tussen een bonte mix en een rustige mix. Een bonte mix wil zeggen dat er veel nuance in een tegelwand zit. De rustige mix levert een tegelwand op met een lichte nuancering. Naast ons historisch wit hebben we ook nog de tinten: eierschaal, zandcreme wit, lichtcreme wit, antiekbeige, warm grijs, vanille wit, room wit en ivoor wit en spierwit.
Onze Friese witjes worden van begin tot eind met de hand gemaakt. We maken zelfs de klei zelf, we gebruiken een mix van Friese zeeklei en mergel.
Voor meer informatie over het ambacht zie onze pagina over het ambacht.